Luisteren is een van de meest onderschatte vaardigheden van de mens, schrijft Franka Rolvink Couzy in haar boek Superluisteren. We denken dat we het kunnen, maar daarmee overschatten we onszelf schromelijk. Luisteren is voor de meeste mensen nu eenmaal een worsteling. En we hebben het vaak niet eens door. 

Bij luisteren gaat het er namelijk om onze gedachten volledig vrij te laten en ons open te stellen voor dat wat de ander zegt en voelt, aldus Franka. Eigen vooroordelen, ergernissen, ambities, wensen, angsten zetten we aan de kant. Het enige wat we doen is luisteren. Eventueel kunnen we een vraag stellen om meer te weten te komen of parafraseren we wat we horen, maar dit gaat bij de goede luisteraar altijd zonder oordeel. Dat ‘zonder oordeel’ is zoals gezegd voor de meeste mensen vrijwel onmogelijk.

Franka: “Wat ook vaak gebeurt, is dat we verbindingen leggen tussen dat wat de ander zegt en onze eigen ervaringen. Dan leiden onze gedachten ons niet alleen af, maar spreken we ze ook uit, omdat we liever vertellen dan luisteren. Denk maar aan gesprekken die we hebben op verjaardagen. Sommige gasten, vrienden van vrienden bijvoorbeeld, komen we alleen op die ene verjaardag tegen, zodat we dat moment aangrijpen om te vertellen wat we tegenwoordig doen, hoe goed de kinderen het op school doen of wat het afgelopen jaar tegenzat. We zenden en pitchen letterlijk ons verhaal, over en weer. De Amerikaanse socioloog Charles Derber noemt dit de shift response: vragen worden er niet gesteld. We herkennen vooral wat de ander zegt en reageren daarop.”

Volgens Ralph Nichols, de luistervader, wordt ons gebrekkige luistervermogen mede veroorzaakt door het feit dat we juist zo veel denken.  En dat doen we razendsnel. Het gemiddeld aantal woorden dat we spreken per minuut is 125. Dat is extreem langzaam voor ons brein. We denken volgens Nichols vier keer sneller dan we praten. Daarom komen er terwijl de ander praat allerlei andere zaken in onze gedachten op, eigen ervaringen die linken aan dat wat de ander zegt, maar ook die verrekte vooroordelen en aannames.

Actief luisteren, met aandacht voor wat er wordt gezegd, helpt ons onze gedachten in bedwang te houden. Zodat ze niet met ons aan de haal gaan en we verkeerde conclusies trekken. Wie met aandacht luistert, is in staat die gedachten tijdelijk te parkeren – en als ze toch opkomen, zich daarvan bewust te zijn. Zo ontstaat ruimte om te luisteren naar wat er echt speelt. Grote kans dat je wordt verrast.

Lees hier meer.